به نقل از «عصر ایران»

4 فیلم دانشجویی سینمای ایران به بهانه روز دانشجو (+عکس)

تاریخ انتشار: ۱۶ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۵۵۶۳۵۸

امروز ۱۶ آذر، روز دانشجوست. روزی که سه دانشجو (مصطفی بزرگ‌نیا، احمد قندچی و مهدی شریعت‌رضوی)  در سال ۱۳۳۲ و در حالی که ۴ ماه از کودتای ۲۸ مرداد می‌گذشت به بهانه اعتراض به دیدار رسمی ریچارد نیکسون معاون رئیس‌جمهور وقت آمریکا توسط نیروهای نظامی در دانشگاه تهران شهید شدند. به همین بهانه مروری کرده‌ایم بر تعداد انگشت‌شمار فیلم‌هایی که از زوایای مختلف به تحولات سیاسی و اعتراضی دانشجویان در دانشگاه‌ها پرداخته و در حافظه سینمای ایران ماندگار شده اند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

متولد ماه مهر
«متولد ماه مهر» ساخته احمدرضا درویش یکی از معدود فیلم‌های اعتراضی سینمای ایران است که در دوره اصلاحات و به طور دقیق همزمان با جنبش‌های دانشجویی آن سال‌ها ساخته شد. این فیلم که بستر اصلی داستان خود را با رابطه عاشقانه دو دانشجو به نام مهتاب (میترا حجار) و دانیال (محمدرضا فروتن) شروع می‌کند آن را بهانه‌ای می‌کند برای تعریف آنچه به دلیل برخی سخت‌گیری ها زمینه‌ اعتراض در دانشگاه‌ها را فراهم می‌کند.

درویش، علی‌ رغم شعارزدگی این فیلم و اغراق‌های گل‌ درشتی که در داستان پردازی آن به خرج می‌دهد با لحن صریح، گزنده و تند آن بسیاری از  اتفاقات جریان‌ ساز آن سال‌ها را در دانشگاه به تصویر می‌کشد و همین ویژگی است که «متولد ماه مهر» را اثری قابل تامل و ماندگار می‌کند. صراحت لهجه درویش تا آنجا پیش می‌رود که برای برخی صحنه‌های دانشگاه این فیلم به دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی می‌رود و و همانجا فیلمبرداری را انجام می‌دهد. این فیلم که در جشنواره هجدهم فیلم فجر به نمایش درآمد، میترا حجار را موفق به دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر زن کرد.

 

اعتراض
«اعتراض» اثر مهم مسعود کیمیایی عنوان فیلم دیگری با محوریت اعتراض‌های دانشجویی که در بحبوحه اتفاقات سال ۱۳۷۸ در دانشگاه‌ تهران، ساخته شد. این فیلم به تعبیری صریح‌ترین فیلم سیاسی سینمای ایران پس از انقلاب اسلامی است که در آن به راحتی از عناوین آدم‌هایی نظیر سید محمد خاتمی و عطاالله مهاجرانی که در زمان اکران فیلم بر مسند قدرت بودند نام برده شده و به نقد کشیده می‌شوند.

کیمیایی سال‌ها بعد در مصاحبه‌ با هفته نامه خبر گفته بود: «قبل از انقلاب هر اعتراضی مشخص و معین بود. سمت و سو داشت. موضعگیری‌ات معلوم بود. در آن دوره گروه‌ها و سازمان‌های سیاسی، خطوط معین و مشخصی داشتند. وضعیت تو هم به عنوان معترض روشن بود. معلوم بود اعتراضت به کجاست. الان وضعیت فرق کرده، هر اعتراضی تبدیل به لاشه می‌شود، یک جسد بی‌جان می‌شود. از بس که بی‌سمت و سو است، تاثیر نمی‌گذارد. می‌گویند «دندان مار» فیلم خیلی خوبی است. من خودم اینطور فکر نمی‌کنم. دندان مار فیلم سرراست و یکدستی است ولی عقیده معین و مشخصی ندارد. فقط ساختارش آن را نجات داده. خودم فکر می‌کنم «اعتراض» بهتر از «دندان مار» است. حتی سرراست‌تر است از «دندان مار» چون من فقط یک بار شانس آوردم بدون اینکه به مشکل بربخورم، فیلم خودم را بسازم.».

کیمیایی در «اعتراض» جدای از تصاویر اغراق شده از آدم‌ها و شعارزدگی که مختص او و جنس سینمای قهرمان پرور اوست بدون سانسور و ممیزی، رک و راست به سراغ محافل دانشجویی می‌رود و میزگردهایی را نشان می‌دهد که دختر و پسر دانشجو بی‌واهمه پای بحث و جدل نشسته، نقد می‌کنند نظر می‌دهند و سیاسیون به چالش می‌کشند. این فیلم را می‌توان تنها فیلم اعتراضی سینمای ایران به شمار آورد که بدون فوت وقت و گذر زمان درباره وقایع خرداد ۷۸ روی پرده رفت و صحنه هایی از زد و خورد در دانشگاه‌ها، ماموران  را نشان می‌دهد.

اعتراض داستان خود را با یک قتل ناموسی شروع می‌کند. امیرعلی (دایوش ارجمند) که شریفه، نامزد برادرش رضا (محمدرضا فروتن) را به دلیل رابطه با مردی به نام احمد به قتل رسانده، پس از دوازده سال از زندان آزاد می‌شود... «اعتراض» درواقع به بهانه روایت ماجراجویانه از یک قتل ناموسی وارد وقایع سیاسی سال ۱۳۷۸ می‌شود و داستان خود را با حوادث سیاسی آن سال پیوند می‌زند. کیمیایی برای ساخت این فیلم شخصیت یوسف را که در ناآرامی‌های دانشگاه بر اثر ضربات وارد آمده به سرش دچار اختلال روانی شده به پسرش پولاد کیمیایی سپرده است.

 

عصبانی نیستم
«عصبانی نیستم!» به کارگردانی، نویسندگی و تهیه‌کنندگی رضا درمیشیان، فیلم دیگری است که در بستری عاشقانه به موضوع دانشجویان ستاره‌دار می‌پردازد. داستان اصلی این فیلم که به عنوان دومین اثر بلند درمیشیان مورد توجه منتقدان و اهالی سینما قرار گرفت درباره رابطه عاشقانه دانشجوی ممتازی به نام نوید (نوید محمدزاده) با دختری به نام ستاره است (باران کوثری) که از طرف پدرش تحت فشار است. نوید که به دلیل فعالیت های سیاسی از دانشگاه اخراج شده همه سعیش را می‌کند که در فضایی بدون تنش ستاره را از دست ندهد اما برخی اتفاقات خارج از اراده و اختیار رخ می‌دهد.

«من عصبانی نیستم» به دلیل ورود به ماجرای دانشجویان اخراجی و ستاره‌دار دوران ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد برای اکران در جشنواره سی و دوم فیلم فجر گرفتار حواشی فراوانی شد و با اینکه قرار بود در شهریور ۱۳۹۳ روی پرده برود با اعتراض کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی مجوز اکران آن لغو شد. پس از آن و در سال ۱۳۹۶ هم که قرار بر اکران آن گرفته شد پس از بیانیه بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق (ع)  از نوبت اکران خارج شد. سرانجام پس از کش و قوس‌های فراوان، این فیلم در حالی که ۲۱ دقیقه کوتاه‌تر از نسخه اصلی شد در اردیبهشت ۱۳۹۷ روانه سینماها شد.

 

پایان نامه
«پایان‌نامه» به کارگردانی حامد کلاهداری و تهیه‌کنندگی روح‌الله شمقدری یکی از جنجالی‌ترین فیلم‌های سینمای ایران است که یک سال پس از وقایع سال ۱۳۸۸ روی پرده رفت و فضای اجتماعی و سینمایی کشور را ملتهب کرد. این فیلم که با روایتی رسمی به حوادث پس از انتخابات ریاست جمهوری ۲۲ خرداد ۱۳۸۸ می‌پردازد داستان زندگی ۴ دانشجو به نام‌های ترانه (چکامه چمن‌ماه)، آذر (بهاره افشاری)، کامی (هادی دیباجی) و روزبه (حامد کمیلی) را روایت می‌کند که می‌خواهند پایان‌نامه‌ای را به استاد بهرامی (محمدرضا شریفی‌نیا) تحویل دهند. سر از تشکیلاتی جاسوسی با اهداف براندازانه در می‌آورند...

«پایان نامه» جزو آن دسته از فیلم‌های سینمای ایران است که چه در زمان اکران و چه پس از آن همچنان در سایه حواشی و جنجال‌های فراوان باقی ماند. یکی از حاشیه‌های آن حضور لیلا اوتادی در نقش ندا آقاسلطان بود که سه ساعت بعد با اینکه این خبر از سوی این بازیگر تکذیب شد اما اعتراض مخالفان در شبکه‌ اجتماعی فیس‌بوک تا آنجا پیش رفت که پیام‌های تهدیدآمیزی را به سوی او روانه کرد.

این ماجراها سبب شد جواد شمقدری، معاون سینمایی وزیر ارشاد، در مورد این خبر توضیح بدهد. او گفت: فیلمنامه «پایان‌نامه» را خوانده و داستان آن هیچ ربطی به موضوع ندا آقاسلطان ندارد. در ادامه حواشی این فیلم انصراف بازیگرانی بود که در لیست اولیه کستینگ فیلم آمده بود اما خیلی زود خبر انصراف آنها منتشر شد.

 امیر آقایی اولین بازیگری بود که به دلیل تغییر نسخه اولیه فیلم‌نامه از بازی در این فیلم انصراف داد. پس از او هانیه توسلی، سارا خویینی‌ها، مازیار باقری، سعیده حمیدی، سروش حائری و علی نجفی  از بازی در پایان‌نامه خودداری کردند.

یکی از دیگر حواشی مهم این فیلم عذرخواهی حامد کمیلی بازیگر این فیلم نیز در یک برنامه رادیویی با اجرای رضا رشیدپور بود. او که برای بازی کردن در این فیلم از مخاطبان برنامه عذرخواهی کرد پیش‌تر در برنامه هفت با اجرای فریدون جیرانی نیز عذرخواهی کرده بود.

منبع: همشهری آنلاین - وجیهه امیرخانی

منبع: عصر ایران

کلیدواژه: سینمای ایران پایان نامه دندان مار

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۵۵۶۳۵۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

جنبش دانشجویی، سازمان استکباری آمریکایی-صهیونیستی را به هم ریخت

خبرگزاری مهر، گروه بین‌الملل: «نسرین نجم» جامعه شناس عرب در یادداشتِ اختصاصی که برای خبرگزاری مهر نوشته به صحنه‌هایی که شبکه‌های تلویزیونی و شبکه‌های اجتماعی از خشونت ضد اساتید و دانشجویان دانشگاه‌های آمریکا منتشر می‌کنند، اشاره و تاکید کرد که این تصاویر نشان دهنده واقعیت دولت خبیث و جنایتکار و تروریست آمریکا است. در ادامه متن یادداشت این جامعه‌شناس را می‌خوانیم:

تاریخچه اعتراضات دانشجویی در آمریکا

در تاریخ آمریکا، دانشگاه‌های این کشور شاهد برپایی اعتراضات و تجمع‌های متنوعی بوده که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

- در سال ۱۹۶۰ دانشجویان آفریقایی تبار دانشگاه نورث کارولینا اعتراض‌های مسالمت آمیزی را نسبت به تمایز نژادی در فروشگاه وولورث مطرح کردند که این اعتراض‌ها به شهرها و ایالت‌های مجاور آمریکا کشیده شده و در نهایت منجر به برداشته شدن این قانون نژادپرستانه شد.

- در سال ۱۹۷۰ در دانشگاه کنت اوهایو چهار دانشجو از میان دانشجویانی که اعتصاب ملی کرده بودند، به دست نیروهای امنیتی آمریکا کشته شده و ۹ نفر دیگر زخمی شدند که این حادثه منجر به گسترش دامنه اعتراض‌ها شده و توجه رسانه‌ای گسترده‌ای را فراتر از جنگ ویتنام به خود جلب کرد.

-در سال ۱۹۸۵ اعتراضات در دانشگاه برکلی کالیفرنیا شکل گرفت که هزاران نفر از دانشجویان در این اعتراض‌ها به مناسبات جامعه تجاری آمریکا با رژیم آپارتاید آفریقای جنوبی معترض بوده و خواستار خروج سرمایه‌گذاری‌های میلیاردی خود از این رژیم بودند که این امر نیز محقق شد.

-در سال ۲۰۱۴ و در دانشگاه هاروارد، دانشجویان دانشکده پزشکی اعتراض‌های همبستگی با جنبش «زندگی سیاه پوستان مهم است» را در رد خشونت پلیس ضد سیاه پوستان برپا کردند.

تفاوت اعتراضات جاری

نکته متفاوت در اعتراض‌های این روزها در دانشگاه‌های آمریکا همبستگی گسترده مردمی و دانشجویی با آرمان فلسطین و تجمع برای توقف جنگ در غزه است. این در حالی است که دنیا شاهد فجیع‌ترین جنایت‌ها و نسل کشی‌های رژیم صهیونیستی ضد ملت فلسطین بوده و تجاوزهای انسانی بی‌سابقه‌ای تحت پوشش دولت آمریکا در این منطقه صورت می‌گیرد. پوشش این جنایت‌ها همچنین از سوی لابی‌های صهیونیستی در دولت آمریکا و بسیاری از مسوولان ارشد این کشور باعث شده صهیونیست‌ها بتوانند بدون محاکمه و مواخذه به کشتار و نسل کشی و جنایت‌های وحشیانه خود در غزه ادامه دهند.

با این وجود شبکه‌های اجتماعی که از سوی همین جریان‌ها و در راستای اهداف متعدد آنها تهیه شده و آنها با این سایت‌ها می‌خواستند افکار عمومی دنیا را بر اساس اراده نیروهای استکباری جهان مهندسی و مدیریت کنند، این پوشش را با قدرت کنار زده است.

در این شرایط آنها فریاد زده و مدعی می‌شوند که با تروریسم در دانشگاه‌ها مبارزه می‌کنند، این در حالی است که اقدام آنها در چهارچوب سرکوب آراء مخالف با سیاست‌های واشنگتن در غزه و کمک‌های گسترده‌ای است که آمریکا به رژیم صهیونیستی ارائه می‌کند تا آنها بتوانند به کشتار ملت بی‌پناه فلسطین ادامه دهند. چیزی که دولت آمریکا را شوکه کرده، این است که دانشجویان بسیاری از این دانشگاه‌های ریشه‌دار و قدیمی به عنوان مسوول در دولت آمریکا و مراکز تصمیم سازی سیاسی در این کشور فعالیت می کنند.

اتفاقی که شکل گرفته، بیداری جوانان دانشجو و نسلی است که دولت آمریکا تلاش داشت خودکامگی و سرکوبگری خود را در میان آنها به ارث بگذارد و آنها را به غارت ثروت‌های جهان و استمرار سیاست‌های شیطانی خود بکشاند. یکی از نشانه‌های این بیداری اتفاق‌های دانشگاه‌های آمریکا و گسترش اعتراضات یهودیان مخالف رویکرد صهیونیسم است.

یکی از این نخبگان، پرفسور نعومی کلاین استاد دانشگاه کانادایی و یهودی الاصل است که خواستار نجات یهودیان از دست صهیونیست‌ها شده است. او و امثال او بسیاری از موازنه‌ها را به هم ریخته و سازمان ارزشی استکبار که آمریکا و رژیم صهیونیستی طی چند دهه از طریق آن به دنبال سلطه و هژمونی و نقض حقوق بشر در دنیا بوده‌اند را به هم ریخته است. وی در واکنشی به مناسبت عید پسح یهودی می گوید: نام این بت پوشالی صهیونیسم است، بتی که داستان‌های عمیق تورات درباره عدالت و آزادی از بندگی و بردگی را به غارت برده است. داستان پسح یکی از این روایت‌ها است که آنها آن را به سلاحی وحشیانه برای سرقت استعماری اراضی دیگران تبدیل کرده اند…» این آگاهی و محکومیت اقدامات صهیونیست‌ها باعث شده موساد، دانشجویان معترض را تهدید کند که رفتار مناسبی با آنها خواهد داشت.

تصاویر خشونت‌های وحشیانه و سرکوب دانشجویان دختر و پسر و اساتید دانشگاه‌های آمریکا در شبکه‌های تلویزیونی و سایت‌های اجتماعی نشان دهنده ماهیت واقعی دولت خبیث آمریکا و جنایت‌ها و اقدامات تروریستی آنها است. تصاویر مربوط به ضرب و شتم و بازداشت رئیس دانشکده فلسفه در دانشگاه ایموری توسط پلیس آتلانتا در ایالت جورجیا و همچنین بازداشت یک استاد دانشگاه و اقتصاددان در جریان اعتراضات دانشجویی نسبت به جنگ غزه، نقض آشکار آزادی بیان به شمار می‌رود.

این در حالی است که رسانه‌های آمریکایی وابسته به دولت این کشور مدعی می‌شوند که عناصر تروریست به دانشگاه نفوذ کرده‌اند و باید برای نجات آمریکایی‌ها، آنها را ریشه‌کن کرد. این در حالی است که اعتراض کنندگان جد اندر جد آمریکایی هستند. از اظهارات مسئولان ارشد آمریکایی مشخص می‌شود که آنها نسبت به این حوادث دچار شوک شده‌اند. به همین علت است که دونالد ترامپ رییس جمهور پیشین آمریکا این اعتراضات را محکوم کرده و آن را به تظاهرات نتونازیست‌ها تشبیه کرده است.

این موج بیداری تنها منحصر به دانشگاه‌های آمریکا نمی‌شود، بلکه واکنش‌های آن در برخی دانشگاه‌های فرانسه و آلمان و استرالیا نیز مشاهده شده است، اما متاسفانه می‌بینیم که در دانشگاه‌های رژیم‌های سازشکار عربی که به صورت علنی یا غیر علنی به همکاری با رژیم صهیونیستی می‌پردازند، چنین اقدامی صورت نمی‌گیرد.

مهم این است که همه به این آگاهی و شناخت می‌رسند که صهیونیسم یک جنایت ضد انسانیت است، لذا این جنبش‌های دانشجویی می‌تواند مقدمه‌ساز بسیاری از اتفاقات باشد و بسیاری از شکاف‌های عمودی و افقی در داخل جوامع آمریکایی و غربی یعنی شکاف بین ملت‌ها و ساختارهای حاکمیتی را نشان دهد.

حال این سوال طرح می‌شود که اگر این اعتراضات و سرکوب‌ها و خشونت‌ها پس از آنکه توسط پلیس آمریکا و ضد دانشجویان صورت گرفته، در یکی از دولت‌های مخالف آمریکا صورت می‌گرفت، موضع شورای امنیت و سازمان ملل و دیگر سازمان‌های بین‌المللی چگونه بود؟ البته که اینجا آمریکا است و این سازمان‌ها نیز ابزار دست این کشور هستند.

در پایان امیدوار هستیم که این بیداری و خیزش انقلابی به ایجاد ساختارها و مبانی جدید مبتنی بر عدالت و انسانیت ختم شود.

کد خبر 6091583